ప్రతీపాలంకారము

వ్యాకరణం -> అలంకారములు -> అర్థాలంకారములు -> ప్రతీపాలంకారము

---

లక్షణం: ప్రతీపం ఉపమానస్య ఉపమేయత్వప్రకల్పనం
వివరణ: ఉపమానంగా ప్రసిద్ధమైనదానికి ఉపమేయంగా వాడటాన్ని ప్రతీపాలంకారం అంటారు.

ఉదా:- (రేరాణి, రచన: ఎల్. నాగలక్ష్మి)
రాణి! నీయందముతో సరి రతిదైన
యందమని సురాంగనలందురక్కజముతో

సాధారణంగా స్త్రీ సౌందర్యాన్ని రతిసౌందర్యంతో పోలుస్తారు. అప్పుడు రతిసౌందర్యం ఉపమానం అవుతుంది, స్త్రీ సౌందర్యం ఉపమేయం అవుతుంది. కానీ, ఇక్కడ "రాణి అందానికి సాటి రతిసౌందర్యం" అనడంతో రతిసౌందర్యం ఉపమేయం, రాణిసౌందర్యంతో ఉపమానం అయ్యాయి. దీన్నే ప్రతీపాలంకారం అంటారు.

---

ఉదా:- (చంద్రాలోకం, రచన: ఆడిదము సూరకవి)
పద్మము నీ లోచనముతో సమానం

సాధారణంగా కన్నుని పద్మంతో పోలుస్తారు. కానీ, ఇక్కడ పద్మాన్నే కన్నుతో పోల్చడం జరిగింది కనుక ఇది ప్రతీపాలంకారం.

---

ఈ అలంకారానికి చలనచిత్రగీతాల్లో ఉదాహరణలు నాకు తెలియవు. చదువర్లకు తెలిస్తే చెప్పగలరు.