Monday, January 21, 2008

జీవనవేణువులూదిన వేటూరి, మామ

వేటూరి అంటే నాకు ఎందుకు ఇష్టం అనే విషయం మీద నేను ఒక రెండువందల పేజీల పుస్తకం అచ్చువేయించవచ్చు. ఐతే, శ్రోతలకు రోత పుట్టించకుండా రెండు ముక్కల్లో చెబుతాను: "ఎంత హడావుడిలో ఉన్నా, ఎంత చికాకులో ఉన్నా - రెండు నిముషాల్లో చిరునవ్వు ప్రసాదించేవి తెలుగుచిత్రప్రపంచంలో కొన్ని ఉన్నాయి. వాటిల్లో నాకు బాగా దగ్గరైనవి: జంధ్యాల సినిమా లోని సన్నివేశం, వేటూరి పాట, బాపు బొమ్మ".

ఇప్పుడు ఒక కవితని వేర్వేరు భాషల్లో చెప్పచ్చు. ఉర్దూ, తమిళం, తెలుగు లాంటి భాషల్లో గొప్ప కవిత్వమే ఉంది. ఐతే -
    * భాష కవితకు ఒక వేదిక కావచ్చు
    * భాష-కవిత (కాళిదాసు చెప్పినట్టు) పదం-అర్థం లాగా కలిసిపోవచ్చు
    * భాషకి కవిత - కవితకు భాష అందం తేవచ్చు

చాలావరకు వేటూరి పాటలు మూడవ కోవకు చెందినవి అవుతాయి. భార్యాభర్తలుగానీ, తోబుట్టువులు కానీ, స్నేహితులు కానీ అన్యోన్యంగా ఉంటే చూసేవారికి ఎంత ముచ్చటగా ఉంటుందో అంత ముచ్చటేస్తుంది ఆయన పాట వింటుంటే! రెండు ముక్కల్లో చెప్పాలి అంటే తెలుగుతోటి అష్టాచమ్మా ఆడుకుంటాడు వేటూరి!

ఇప్పుడు నేను విశ్లేషిస్తున్న పాట శంకరాభరణం చిత్రంలో "సామజవరగమన" అనే త్యాగరాజు కృతిని పునాదిగా చేసుకుని సాగే యుగళగీతం.
 

ఆమని కోయిల, ఇలా నా జీవనవేణువులూదగా
మధురలాలసల, మధుపలాలనల
పెదవిలోని, మధువు వ్రాలు, వ్రతముబూని, జతకు చేరగా

జీవన వేణువులూదగా - అనే ప్రయోగం మామూలు (సినీ)కవులు ఊహించలేనిది. "ఆమనిలో కోయిల జీవన వేణువు ఊదటం" అంటే "జీవితాన్నే ఆమనిగా తీర్చిదిద్ది, కమ్మగా పలుకుతూ, వేణునాదాన్ని వింటున్న భావాన్ని కలిగించడం!". ఎంత లోతైన భావాన్ని, ఎంత చిన్నమాటల్లో చెప్పాడు?

"మధురలాలసల (నందు) మధుపలాలనల (నందు)", అనడంలో ప్రియుణ్ణి మధుపంతో (తుమ్మెద), ప్రేయసిని కుసుమంతో పోల్చి చూపాడు మహానుభావుడు. రెండు సమాసాలతో ఒక సమాగమనాన్ని ఇంత గొప్పగా వర్ణించడం లో "వేటూరి మితభాషి సుమా!" అనిపించే నైపుణ్యం కనబడుతోంది.

"పెదవిలోని మధువువ్రాలు వ్రతము", అనడంలో శృంగారరసానికి సాహిత్యపు ఆఛ్ఛాదన తొడిగి వినేవాడి పెదవులపై చిరునవ్వు పుట్టించే విధంగా వ్రాయగల్గే నేర్పు ఉంది. ఒక్కోసారి చిలిపిదనం అంటే ఆనాడు శ్రీనాథుడు, ఈనాడు వేటూరి అనేద్దామా అనిపిస్తుంది.

ఇక మామ (కే వీ మహదేవన్) గురించి చెప్పడానికి నాబోటి సంగీత-బికారికి (దుష్టసమాసం అని తెలిసి కూడా వాడాను) మాటల్లేవు