శ్రీరామనవమి సందర్భంగా...

భారతదేశ చరిత్రకు, కవిత్వానికి, సంస్కృతికి శ్రీరాముడు ఆధారం. మన ఆదికవి వాల్మీకి, మన పరిభాషలో శ్రీరాముడు అనేవాడు నిజమైన, నికార్సైన, స్వచ్చమైన మనిషి. మానవాళికి మార్గదర్శకుడు.

ఒక ఆంగ్లేయుడు రామాయణము చదివి "Burn all the libraries. Keep Ramayana", అన్నాడు. అదే నేను నమ్ముతాను కూడా. రామాయణం/రాముని గొప్పదనం హనుమంతుడు పట్టాభిషేకానికి ముందు చెప్తాడు. రాముడు రావణున్ని చంపి, సీతాదేవికి అగ్ని పరీక్ష ముగించిన తరువాత హనుమంతుడితో: "హనుమా, నువ్వు ఒక్క సారి అయోధ్యకు పోయి, నా తమ్ముడు రాజ్యకాంక్షతో ఉన్నాడా, లేక నా గురించి ఎదురు చూస్తున్నాడా అన్నది చూసి రా. నా తమ్ముడు దేనిపైనైనా ఆశపడితే అది నేను తీసుకోలేను. వాడు రాజ్యం చేస్తేనే నాకు సంతోషం.", అన్నాడు. హనుమంతుడు శరవేగంతో వెళ్లి అయోధ్యలో చూస్తే: భరతుడు రాముని పాదుకలు ఎదురుగ పెట్టుకుని "మా అన్నయ్య రాకపోతే నేను ప్రాణత్యాగం చేస్తాను", అని కూర్చున్నాడు. అది చూసి హనుమంతుడు వెనుదిరిగి వెళ్తూ ఒకటి అనుకున్నాడు: "ఆహా, ఏమి ఈ మానవనీతి, (వానరుడు) సుగ్రీవుడు రాజ్యం కోసం అన్నను చంపించాడు, వాలి తమ్ముడి మీద కోపం తో చంపేద్దాం అనుకున్నాడు, (రాక్షసుడు) విభీషణుడు సొంత అన్న గుట్టు రట్టు చేసి చంపించాడు. కానీ, తమ్ముడికి రాజ్యకాంక్ష ఉంది ఏమో అని అన్నయ్య, అన్నయ్య రాడేమోనని దుఃఖంతో తమ్ముడు ఇంత అభిమానంగా ఎదురు చూస్తున్నారు - వీరే ధన్యులు!" అనుకున్నాడు. అదే రామాయణము. రామాయణము అంటే "రామస్య అయనం", అంటే రాముని బాట. అది మన అందరికి బాట కావాలి. అప్పుడే మనం సన్మార్గంలో ఉన్నట్టు.

రాముడు అంటే నాకు గుర్తోచ్చేవి కొన్ని ఉన్నాయి: లక్ష్మణుడు, హనుమంతుడు, త్యాగరాజు, ఋషులు, అరణ్యాలు, నారబట్టలు, శౌర్యం, అందం, గోదావరి సినిమా. ఇంకా చాల ఉన్నాయి. కానీ ఇక్కడితో ఆపుతాను.

నేను ఈ బ్లాగ్ లో మొదట వ్రాసిన టపనే అది. "ఓడను జరిపే ముచ్చట గనారే వనితలారా మీరు...." అని. త్యాగరాజు, హనుమంతుడు, లక్ష్మణుడు భక్తికి పరాకాష్టలు. త్యాగరాజు తొంభై కోట్ల సార్లు రామ అన్నాడుట. మనం జీవితాంతం ఒక్క కొటి సార్లు అయినా రామ అంటామో లేదో! నన్ను అందరూ సందీప్ అని పిలిచేవారు. ఇప్పుడు నా ఆఫీసు లో వాళ్ళకి కొంచం పుణ్యం అందిద్దాం అని రామ అని పిలువమన్నాను. ఇక రామ అని ఎవరు అన్నా నా మనసు పలుకుతుంది. పుణ్యం పురుషార్థం రెండూ దక్కుతాయి.

రామాయణంలో పిడకలవేట లాగా ఈ గోదావరి సినిమా గురించి ఎందుకు చెప్పాడు అనుకుంటున్నారేమో! గోదావరి సినిమా లో నాకు నచ్చిన అంశం ఏమిటి అంటే వేటూరి ఆ సినిమాలో ప్రతి పాటలోనూ రాముణ్ణి గుర్తు చేసాడు. ఆ సినిమా నిజంగా రామాయణం దారిలో ఉంటుంది. నాకు నచ్చిన కొన్ని వాక్యాలు:

• శబరీ కలిసిన గోదారి రామచరితకే పూదారి...
• ఏం తగ్గింది మా రామయ్య భోగం ఇక్కడ? నది ఊరేగింపులో పడవ మీద లాగా...ప్రభువు తానూ కాగా...(ఓడను జరిపే...)
• రాముడైనా దేవుడైనది ప్రేమ కోసం కదా...
• ఎర్రజాబిలి చేయి గిల్లి రాముడేడని అడుగుతుంటే...
• ఉడుత వీపున వేలు విడిచిన పుడమి అల్లుడు రాముడే, ఎడమ చేతన శివుని విల్లును ఎత్తిన ఆ రాముడే, ఎత్తగలడా సీతజడను తాళి కట్టే వేళలో...?
• కన్నీరైన గౌతమి కన్నా (అహల్యను గుర్తు చేస్తూ)
• గతమేదైనా స్వగాతమననా, నీ జతలోనే బ్రతుకనుకోనా...రాముని కోసం సీతలా...
• రాములోరికేరుకలే
  

ఇక సంస్కృతంలో నాకు నచ్చిన ఒక శ్లోకం:

శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే |
సహస్రనామ తత్+తుల్యం రామ నామ వరాననే ||

దీని అర్థం రెండు విధాలగా ఉంది.

ఒకటి శివుడు పార్వతీదేవికి చెప్తాడు:
సం: "వరాననే, మనోరమే! శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే. రామనామ సహస్రనామ తత్ తుల్యం!"
తె: "ఒ వరములు చిలికే ముఖము కల నా హృదయేశ్వరీ, శ్రీరామ శ్రీరామా అంటూ నేను రాముని (రామ అనే పేరు) యందు పరవశిస్తూ ఉంటాను. ఆ ఒక్క పేరే వెయ్యి పేర్లకు సాటి!".

మరొకటి నా బోటి సామాన్యుడు దేవుణ్ణి ప్రార్థిస్తూ చెప్పుకునేది:
సం: "శ్రీరామ, రామ, రామ ఇతి, రామే, మనోరమే, వరాననే రమే! రామనామ, సహస్రనామ తత్ తుల్యం!"
తె: "శ్రీరామా రామ రామ అంటు నేను ఆ వరములు చిలికే వాడు, మనస్సును ఉల్లాసపరిచేవాడు ఐన రాముని యందు పరవశిస్తూ ఉంటాను. ఆ ఒక్క పేరే వెయ్యి పేర్లకు సాటి".

సంస్కృతంలో " పుంలింగ సంబోధన ప్రథమ విభక్తి", "స్త్రీలింగ సప్తమీ విభక్తి" ఒకే మాదిరిగా ఉండుట చేత చేసిన విన్యాసం ఇది. కవి ఎవరో కచ్సితముగా తెలియదు కానీ, మహా గొప్పగా ఉంది కదూ.

ఇక శ్రీరామ నవమిరోజు, ఏమైనా రామ అని ఒక్కసారి అనుకుందాం అని అనిపిస్తే: http://surasa.net లో ఉన్న "ఉషశ్రీ రామాయణము" లేక/మరియు "సామవేదం షణ్ముఖ శర్మ గారిచే చెప్పబడిన ఉపన్యాసములు" వినగలరు. ఇక్కడ ప్రస్తావించిన చాల విషయాలు అందులోనివే.

ప్రస్తావములు:
http://www.geocities.com/vayudevaru/summaryofWorks.htm